soep van onkruiden - Margriet Markerink creatieve concepten

Ga naar de inhoud

Hoofdmenu:

soep van onkruiden

journalistiek > ARTIKELEN
Zevenblad in je tuin? Ga maar verhuizen! Deze onder tuiniers veelgebezigde wanhoopskreet laat Sjef Taken Siberisch koud. Het beruchte onkruid behoort namelijk tot de vaste ingrediënten van zijn Gaia Soep: soep van Moeder Aarde.

Het gezegde 'Les extrèmes se touchent' is helemaal van toepassing op Sjef en Yvon Taken. Op het erf van hun zelfgebouwde woonboerderij even buiten het Gelderse Ruurlo heerst een niet over het hoofd te ziene tweedeling. De ruime schuur naast het woonhuis is ingericht als praktijkruimte. Yvon geeft er muziektherapie en workshops in de spirituele sfeer. Haar belangstelling gaat in het bijzonder uit naar de Maya's en de oude Egyptenaren.  Zij wijdt sinds 2008 haar leven aan de opbouw en het tot stand brengen van een zeer bijzonder project in het Egyptische dorp Abydos: het creëren en bouwen van het Hotel Healing centre House of Life. Een hotel annex healing centrum waarin wordt gewerkt met de kennis, de rituelen en de healingwijzen uit het oude Egypte.


MEERDERE TUINEN IN EEN
Sjef gunt Yvon haar fascinatie voor de Maya's en de oude Egyptenaren. Zelf heeft hij echter meer met dingen waar hij zintuiglijk mee uit de -altijd in klompen gestoken- voeten kan. Aan de bloemen ruiken, een blaadje Oost-Indische kers proeven en luisteren naar de zangvogels, bijvoorbeeld. Of een handjevol zand door de vingers voelen glijden. 


NATUURMENS
Sjef Taken is een op en top natuurmens. Altijd al geweest. Dus toen hij in 1972 in Babberich een boerderijtje kocht met een lapje verwilderde grond er omheen, sloeg hij niet meteen aan het onkruid wieden. Nee, eerst maar eens een paar boeken lezen over de wondere wereld van het plantenrijk. 'Toen ik las dat verrassend veel wilde woekeraars niet alleen eetbaar zijn maar ook nog eens hartstikke gezond, ben ik er soep van gaan koken', aldus Sjef, die bijna veertig jaar na dato nog steeds 'Soep van Moeder Aarde' opdient, maar dan nu met de ingrediënten uit zijn boerderijtuin in Ruurlo. 'Lekker, gezond en goedkoop!'

Sjefs tuin is een eigen creatie met het gezichtsbedriegende karakter van een palingfuik. Het lijkt een klein, knus tuintje met vlechthagen en houtwallen eromheen. Totdat Sjef de bezoeker grijnzend attent maakt op een onopvallende doorgang. Daarachter een totaal andere tuin 
die overgaat in -jawel- wéér een tuin die in 
niets lijkt op de twee voorgaande. Bloemen-tuin gaat over in moestuin, kruidentuin, boomgaard, wilde tuin met kikkerpoel, tuin om lekker in te zonnebaden, Indiaanse tipi-tuin, scharrelkippentuin met metselbijen-appartementjes en een weitje voor de pony. 

9-11 BOMEN

Helemaal achterin het voormalige akkerland dertien verschillende soorten bomen die samen een cirkel vormen. 'Aangeplant na 11 september 2001, toen er in de wereld grote verdeelheid heerste', meldt Sjef. 'De tuin symboliseert eenheid in verscheidenheid.'


VRIENDELIJKE AFSCHEIDING
Ook het oog van Sjef wil het liefst mooie dingen zien, mooie dingen die de handen van de voormalig leraar houttechniek zelf maken. Neem zijn 'vriendelijke afscheiding'. 'Ik vind een hek er vaak zo bedreigend uitzien. Je kunt ook twee gevorkte takken in de grond steken, daar een horizontale bovenop leggen en er met raffiatouw losse takken van verschillende lengten aan vastknopen. Duidelijke afscheiding maar wel een vrolijke, want hij maakt ook nog eens Marimba-geluiden als er een briesje opsteekt! '


LEKKERE TREK
Sjefs stelt zijn tuin van Eden regelmatig ter beschikking van de mensen die bij Yvon een workshop volgen, want na een intensief verkeren in andere sferen is het heerlijk om de zintuigen te laven aan geneugten van het aardsere soort. Van nieuwe doelstellingen bedenken in de boomcirkel en mediteren bij de kikkerpoel krijgt een mens ook lekkere trek en om die te stillen hoeft men de tuin niet uit. Integendeel. Sjef duikt juist zijn tuin in om de ingrediënten te oogsten voor zijn 'Soep van Moeder Aarde'. 

TUIN VOL SMAKELIJKE  TUSSENKRUIDEN
Ontspannen banjert Sjef door zijn in zomerse geuren en kleuren gehulde tuin. Klompen aan de altijd blote voeten, gebutst vergiet in de hand en oogsten maar. Hier ritst hij een paar blaadjes van de vlier, daar ontdoet hij de frambozen-struik zorgvuldig van de jonge, sappige blaadjes, plukt Goudsbloem en Oost-Indische kers en verzamelt wat kruiden. Alles in kleine porties, want de meeste natuurplanten zijn volgens Sjef zo krachtig dat je er geen bossen van hoeft op te eten. Om uit te testen welke plant of kruid zo'n overheersende smaak heeft dat één of twee blaadjes voldoende zijn, neemt hij letterlijk en figuurlijk de proef op de som. 
 
Blaadje op de tong en proeven maar. 'Twee dingen zijn bepalend voor wat ik in de soep stop', verklapt Sjef. 'Het seizoen -elk seizoen heeft immers z'n eigen groeiers en bloeiers- en de aard van de gasten die ik mijn soep voorschotel. Dat geeft deze soep ook zijn meerwaarde. Zijn het bescheiden types, dan ben ik scheutig met paarden-bloem, een krachtig kruid dat om zich heen de bodem afdekt. De filosofie daarachter: pas als je je plaats durft in te nemen, kun je tot bloei komen. Komen er eeuwige twijfelaars eten, dan gaat er meer zeven-blad in. Het bijna niet uit te roeien zevenblad zorgt er namelijk voor dat je beter in je kracht komt te staan. Die wijsheid heb ik niet van mezelf, maar uit allerlei boeken over planten en kruiden, zoals 'De Taal der Kruiden' van astrologe en kruidenexpert Mellie Uyldert. Mooi hè, die symboliek.'

HET PRIKKELT ALLEEN EEN BEETJE
Als Sjefs vergiet voor driekwart gevuld is met blaadjes en (on)kruiden, begeeft hij zich naar de keuken om de oogst af te spoelen. Na de tweede spoelbeurt verdwijnt hij weer naar buiten. 'Zo, nu nog even brandnetel halen. Die hoeft niet mee te koken en gaat er daarom als laatste in, waardoor ook de vitamines niet verloren gaan.  brandnetel helpt al te zweverige types om beter te aarden. Kijk maar eens hoe wijd verspreid het wortelstelsel van de brandnetel is. Als je die weg wilt halen, ben je nog wel even bezig en je kunt hem ook niet zonder handschoenen aanpakken.' Zelf doet Sjef dat overigens wel! 'Ach, ik heb zoveel eelt op mijn handen dat ik er weinig van voel. Het prikkelt alleen een beetje.'

SOEP VOOR ALLE SEIZOENEN
Hoewel Sjefs Soep van Moeder Aarde inmiddels enige plaatselijke faam geniet, zijn er nog steeds mensen die het brouwsel weigeren te eten. 'Uit angst om ter plekke dood neer te vallen', grijnst de bebaarde maker ervan. 'Kijk eens naar mij, zeg ik dan. Ik eet de soep al sinds 1972. Zie ik er ongezond uit? Of - zoals laatst, toen ik op de Dag van het Platteland Gaia Soep voor het goede doel stond te verkopen bij de ingang van de Welkoop- omdat er geen balletjes inzitten. Oplossing? Stop ze er zelf in! Want dat is het leuke van deze soep. Wilde planten en kruiden staan aan de basis ervan, maar het aantal variaties op dit thema is oneindig!'

ONKRUID? HOEZO ONKRUID?
Sjef vindt 'onkruid' geen soort van woord. 'Een poosje geleden was hier iemand die ook zo'n tuin had. Die praatte niet over onkruid maar over 'tussenkruiden'. Mooie benaming, dacht ik. Die houden we erin. De reden waarom tussenkruiden altijd sneller groeien dan de gewassen die wij zaaien en planten is dat ze alleen daar opkomen waar alle omstandig-heden goed zijn. De mate van zon-licht, de grondsoort, de voedings-bodem, alles.'

Dit zit er zoal in Sjefs (zomer)soep van Moeder Aarde.


Basis: (vegetarische) bouillion, maggiblokjes, zilvervliesrijst en/of notenrijst.

Tussenkruiden:
grote brandnetel, dovenetel, paardenbloemblad (jong), smalle en brede wegbree, schapenzuring, zevenblad, hondsdraf, herderstasje, madeliefje, watermunt en kruizemunt, duizendblad, rode klaver, stukjes courgette. Zie ook hier boven...

Bomen en struiken:
vlierblad, els, es, wilg, braam, framboos, berk, druif

Tuinkruiden en -planten:
wortel, ui, selderij, peterselie, salie, lavas, Oostindische kers, postelein, zonnebloemblad en bieslook.
 

Recept voor circa 4 liter (zomer)Soep van Moeder Aarde.
* Pluk de ingrediënten (een mengelmoes van wilde planten, boomblad, tuinkruiden en bloemen)
* Zet het water op met vegetarische bouillon en een stuk of zes maggiblokjes
* Was alle ingrediënten in water, snijd ze en voeg ze toe (niet te fijn)
* Voeg een paar handjesvol rijst toe voor de vulling

Noot:
1. Pluk brandnetel apart en voeg deze als laatste toe, want de plant hoeft niet mee te koken en op deze manier gaan er geen vitamines verloren.
2. Let wel: sommige planten -waaronder alle soorten munt- hebben een overheersende smaak. Neem er niet teveel van. Weten welk gewas een overheersende smaak heeft? Even een hapje ervan proeven.

* Zet de soep 10 minuten op

* Garneer de soep met de bloem van de Oost-Indische kers of Goudsbloem.

De hele procedure, van plukken tot en met koken, duurt hooguit 20 tot 30 minuten, dus is de soep op, binnen een half uur staat er weer een nieuwe pan op tafel!

Je kunt zelfs per pan soep smaakvariaties aanbrengen door net iets andere kruiden, planten of boomblaadjes toe te voegen. 

Laat je fantasie de vrije loop en eet smakelijk! 
Tekst en beeld: Margriet Markerink
 
 
Terug naar de inhoud | Terug naar het hoofdmenu